De EIFFELTOREN: een (land)mark?
Noem een kenmerkend gebouw en je denkt al snel aan de Eiffeltoren in Parijs.
Deze toren was gebouwd voor de Wereldtentoonstelling van 1889 in Parijs en was bedoeld als een tijdelijk gebouw. Om de levensduur te verlengen plaatste Gustave Eiffel een radio-antenne in de top zodat de toren ook een functie had. Deze truc werkte: het stadsbestuur besloot de toren te houden. Inmiddels is de Eiffeltoren uiteraard niet meer weg te denken uit Parijs.
De Eiffeltoren is zonder twijfel een landmark, maar is het ook een merk? Een gebouw kan zeker een merk zijn, zo is het Burj Al Arab als merk geregistreerd: de merknaam, het logo en zelfs het driedimensionale merk zijn beschermd. Een ander voorbeeld is CAMP NOU, het stadion van Barcelona. De merknaam is geregistreerd in de EU.
De vraag of de Eiffeltoren ook in aanmerking komt voor merkbescherming kwam aan de orde toen de stad Parijs een logo indiende in de Europese Unie voor onder meer drukwerken, kleding en events. Dit logo betrof de contouren van de Eiffeltoren en de woorden LA TOURE EIFFEL. Onderscheidend merk? Nee, zegt het Europese merkenbureau. Dit teken geeft de inhoud van de producten weer: een boek over de Eiffeltoren bijvoorbeeld. Het publiek zal bij het zien van het logo een boek verwachten over de toren, maar ziet het logo dus niet als merk. De grafische weergave is onvoldoende om het merk wel onderscheidend te maken. Ook in hoger beroep blijft het Europese merkenbureau bij de weigering.
Waarom kan het merk Burj Al Arab nu wel en het logo LA TOURE EIFFEL niet? Dat heeft waarschijnlijk met timing te maken. Ten tijde van de aanvraag van Burj Al Arab was het gebouw nog geen icoon en werd het merk gezien als herkomstteken. De Eiffeltoren is veel ouder en inmiddels een begrip in de wereld. Een logo of merk met de woorden en een grafische voorstelling van de Eiffeltoren zullen dus niet langer als merk, maar als herkomstteken worden gezien.
Pas trouwens op met het publiceren van nachtelijke foto’s van de Eiffeltoren: de organisatie claimt auteursrechten op het ontwerp van de lichten. Publicatie van een nachtelijke Eiffeltoren is dus niet zonder meer toegestaan! (link op toegestaan: https://www.toureiffel.paris/en/business/use-image-of-eiffel-tower)
Auteur: Arnaud Bos
Bio: Arnaud is merkenadviseur en binnen Knijff verantwoordelijk voor de marketing & communicatie. Arnaud is specialist in de metaverse en de muzieksector en zijn klantenportfolio omvat veel opkomende en gerenommeerde bands. Hij houdt de laatste jurisprudentie in de EU nauwlettend in de gaten en laat je direct weten als hij opmerkelijke merkaanvragen ziet.